Yugoslavia I
Al liftend reizen door Turkije, Bulgarije, alle landen van voormalig Joechoslavië en Albanië. Enkele van deze foto's gebruikte ik voor mijn expositie van de serie Yugoslavia.
Yugoslavia (2012-2013) is een serie die ik schoot in de landen die voorheen Joegoslavië vormden.
Ik ben geïntrigeerd door hoe groepsidentiteit wordt gevormd, bijvoorbeeld in een land of een religie. Vaak is het niet iets dat voortvloeit vanuit een natuurlijke cohesie; meestal is groepsidentiteit een zorgvuldig geconstrueerd beeld van een gezamenlijke geschiedenis, tradities en eigenschappen.
De maakbaarheid van nationale identiteit is vooral zichtbaar wanneer een land wordt gevormd of juist wordt opgeheven. Als een natie tot stand komt wordt er een grondwet geschreven, grenzen worden bepaald, een volkslied wordt gecomponeerd: naties en nationale identiteit zijn dus een schepping van de mens. De illusie van een gedeelde nationale identiteit wordt nog duidelijker als een staat uiteenvalt, zoals bijvoorbeeld de Sovjet Unie of Joegoslavië. Vanuit die fascinatie documenteer ik landen die relatief kort geleden zijn ontstaan (zoals Kirgizië) of niet meer bestaan (zoals Joegoslavië).
De landen die eens Joegoslavië vormden zijn het relatief jonge, vaak kleine landen: Macedonië, Kosovo, Slovenië, etc. Het opmerkelijke aan voormalig-Joegoslavië is dat er voor een buitenstaander veel overeenkomsten lijken tussen de landen en hun inwoners, ook al zijn de nieuwe grenzen opgesteld om de verschillende etnische en/of religieuze groepen, die elkaar hevig bevochten in de oorlog, uit elkaar te houden. Wanneer je met hen spreekt, lijken zij verwant, ondanks dat ze (claimen te) verschillen qua achtergrond. Het doet denken aan een gezin met broers die op elkaar lijken en daardoor onderling het meest ruzie maken. Desalniettemin is er nog steeds een veelvoud aan interne conflicten en barrières: moeilijkheden tussen etnische groepen binnen één land, de scheiding tussen socialisme/communisme en kapitalisme, een gevoel van wrok jegens of juist loyaliteit aan een buurland, etc.
Ik probeerde de tweestrijd van de nieuwe landen te documenteren: het reikhalzend uitkijken naar een nieuwe, eigen toekomst, maar ondertussen ook nostalgisch verlangen naar het oude Joegoslavië en de onderdrukkende maar sterke leider Tito. Ik wilde laten zien dat grenzen een abstractie zijn: lijnen op een kaart die onze identiteit inkapselen, terwijl zij in werkelijkheid ontastbaar zijn. Juist in de tastbare werkelijkheid van de natuur (waar de grenzen vaak zijn geplaatst) voelen burgers zich het meest vrij en onbelemmerd.
